Wznowienie przegranego postępowania w sprawie frankowej

Po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wyroku w sprawie Państwa Dziubak niektórzy frankowicze, którzy przegrali prawomocnie swoje sprawy już dawno, gdy orzecznictwo polskich sądów w sprawach frankowych dopiero się kształtowało i było mniej korzystne dla kredytobiorców niż obecnie, próbowali składać tzw. skargi o wznowienie postępowania. Niestety duża część z nich została przez sądy odrzucona. Niektóre sądy jednak przyjęły takie skargi i wszczęły na ich podstawie postępowanie, a nawet zdecydowały o zawieszeniu spłaty rat kredytów.

Poniżej wyjaśnimy czym jest skarga o wznowienie postępowania oraz kiedy i w jakich warunkach można ją złożyć, a także – czy w sprawach frankowych może stanowić realny środek dochodzenia swoich praw przez frankowiczów.

1. Skarga o wznowienie postępowania – co to?

Skarga jest środkiem, którym możemy zaskarżyć prawomocny wyrok sądu (również nakaz zapłaty), żądając wznowienia postępowania, czyli powtórnego zajęcia się naszą sprawą. Skarga jest tzw. środkiem nadzwyczajnym, co oznacza, że może być wniesiona tylko w sytuacjach ściśle określonych w Kodeksie postępowania cywilnego.

Jedną z nich jest uznanie przez Trybunał Konstytucyjny aktu prawnego za niezgodny z Konstytucją lub umową międzynarodową. Wśród podstaw bezpośrednio wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego nie ma przypadku wydania wyroku przez TSUE. Są jednak głosy, z którymi się zgadzamy, że m.in. zasada nadrzędności prawa unijnego nad ustawami oraz wynikający z traktatów obowiązek zapewnienia skuteczności prawu unijnemu, pozwala na wniesienie skargi również w takim wypadku. Ten kierunek interpretacji musiały podzielić sądy, które przyjęły skargi o wznowienie postępowania po wydaniu wyroku w sprawie Państwa Dziubak.

2. Termin na wniesienie skargi

Skarga o wznowienie postępowania może być wniesiona w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o podstawie do wznowienia postępowania. Jeżeli podstawą miałby być wyrok TSUE przedstawiający korzystną dla nas wykładnię (a odmienną od przyjętej przez sądy rozpoznające naszą sprawę), to termin trzech miesięcy trzeba liczyć od dnia wydania wyroku TSUE.

Oznacza to, że możliwość oparcia się o wyrok w sprawie Państwa Dziubak już niestety minęła (wyrok jest z 3 października 2019 r.). Dobrą wiadomością jest, że w dniu 4 czerwca 2020 r. TSUE wydał kolejny wyrok w „polskiej sprawie” (sprawa C-495/19), który potencjalnie może być podstawą wznowienia.

3. Czy są realne szanse na powodzenie skargi o wznowienie?

Nie będziemy ukrywać – skuteczne wznowienie postępowania będzie trudne, lecz nie niemożliwe. Szansę daje zmieniające się na korzyść frankowiczów podejście większości sądów w sprawach kredytów frankowych oraz coraz to powszechniejsze sięganie przez sądy do orzecznictwa TSUE.

Z uwagi na ramy czasowe dopuszczalności złożenia skargi o wznowienie, aktualnie byłoby to możliwe z powołaniem na wspomniany wyżej wyrok wydany w sprawie C-495/19. W wyroku tym TSUE potwierdził, że sądy mają obowiązek sprawdzić, czy w umowie kredytu frankowego nie ma tzw. postanowień niedozwolonych (abuzywnych) również wtedy, gdy frankowicz nie podejmuje żadnej obrony w procesie. Co więcej – zdaniem TSUE – obowiązek zbadania abuzywności klauzul umownych spoczywa na sądzie nawet, gdy sprawa rozpoznawana jest w tzw. trybie zaocznym, kończącym się wydaniem wyroku zaocznego. Argumenty przedstawione przez TSUE dają się w pełni zastosować też do spraw zakończonych nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym albo upominawczym, a nawet do spraw, w których wydano wprawdzie „zwykły” wyrok, lecz w których sąd – z uwagi na bierność frankowicza (np. niereprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego) – w ogóle nie zajmował się kwestią istnienia w umowie postanowień niedozwolonych.

4. Ile to kosztuje?

Wysokość opłaty sądowej za skargę o wznowienie jest taka sama jak za pozew frankowy (o czym pisaliśmy w naszym Q&A). Koszt opłaty sądowej to nie więcej niż 1000 zł. Do tego trzeba doliczyć kwotę 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, jeżeli jesteście Państwo reprezentowani przez adwokata albo radcę prawnego.

Kancelaria Adwokacka

adwokat Magdalena Kirchniawy

Artykuł Wznowienie przegranego postępowania w sprawie frankowej. opublikowano dnia 5 czerwca 2020 roku na stronie internetowej: Kancelaria Adwokacka adwokat Magdalena Kirchniawy Kędzierzyn-Koźle Wrocław