Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – wady i zalety

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najpopularniejszą formą spółki handlowej w Polsce. Jest też – obok tzw. jednoosobowej działalności gospodarczej – najczęstszą formą prawną prowadzenia działalności gospodarczej. Wiele osób zastanawia się, jakie są za i przeciw prowadzeniu działalności gospodarczej w formie spółki. Poniżej przedstawiamy kilka najistotniejszych zalet oraz wad tej formy prawnej.

Zalety

1. Ograniczenie odpowiedzialności

Główną zaletą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że jest ona osobą prawną, co oznacza, że w świetle prawa stanowi osobę (podmiot) odrębną od swoich udziałowców – ze wszystkimi tego skutkami. Spółka posiada własny majątek i samodzielnie zaciąga długi oraz następnie je spłaca. W konsekwencji udziałowcy nie ponoszą odpowiedzialności swoim majątkiem osobistym za długi spółki. Dotyczy to zarówno długów wynikających z zawartych umów, szkód wyrządzonych tzw. czynem niedozwolonym, lecz także długów wynikających z należności publicznoprawnych (podatki, składki ZUS). Jest to szczególnie istotne, gdy prowadzi się działalność na większą skalę albo gdy z prowadzoną przez nas działalnością może wiązać się ryzyko wyrządzenia szkody innym osobom (np. działalność budowlana).

Omawiana zaleta jest do pewnego stopnia ograniczona, ponieważ w określonych wypadkach odpowiedzialność za długi spółki mogą ponosić członkowie zarządu spółki, którymi często są sami udziałowcy. Jest to jednak odpowiedzialność, od której można się zwolnić, o czym skrótowo poniżej.

2. Przejrzysta struktura

Zaletą spółki z o.o. jest też jej struktura. Każdy z udziałowców posiada tzw. udziały, które wyrażają jego zaangażowanie kapitałowe w spółce oraz są miernikiem „siły” głosu przy podejmowaniu uchwał (np. dotyczących wyboru zarządu albo decyzji o wypłacie dywidendy). Od liczby posiadanych udziałów zależą też inne uprawnienia w spółce, np. wielkość prawa do udziału w zysku (dywidenda).

Co ważne, spółkę można założyć w pojedynkę (tzw. jednoosobowa spółka z o.o.), ale również w kilka, a nawet wiele osób. Formalna struktura takich spółek niczym się od siebie nie różni, a spółka jednoosobowa może w łatwy sposób stać się spółką wieloosobową – wystarczy sprzedać albo w inny sposób przekazać część udziałów innym osobom.

3. Łatwość sprzedaży udziałów

Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z o.o. ułatwia też ewentualną „sprzedaż firmy” albo pozostawienie jej np. swoim spadkobiercom. W takim wypadku wystarczy sprzedać udziały w spółce albo przekazać je w formie darowizny (albo spadku). Taka operacja w żaden sposób nie zakłóca działalności spółki i nie wymaga szczególnie skomplikowanych działań urzędowych – wystarczy umowa z podpisami notarialnie poświadczonymi oraz następnie jedno zgłoszenie do Krajowego Rejestru Sądowego. Jeżeli założyliśmy spółkę przez Internet, również sprzedaż udziałów może nastąpić za pośrednictwem Internetu, co dodatkowo upraszcza i przyspiesza całą operację.

4. Szybkość założenia spółki

Obecnie możliwe jest założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez Internet. Konieczne jest do tego wyłącznie posiadanie bezpłatnego profilu ePUAP albo tzw. podpisu kwalifikowanego (usługa odpłatna). Założenie spółki w tym trybie trwa z reguły jeden dzień, w założeniu oczywiście, że wniosek będzie wypełniony poprawnie. Oznacza to, że jeżeli wniosek wypełnimy w poniedziałek, to możemy liczyć na to, że już we wtorek, najpóźniej w środę, nasza spółka będzie zarejestrowana (łącznie z posiadaniem numeru NIP i REGON).

5. Niski kapitał zakładowy

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada tzw. kapitał zakładowy. W uproszczeniu jest to majątek, w który udziałowcy muszą wyposażyć spółkę na początku jej działalności. Obecnie minimalna dozwolona suma kapitału zakładowego wynosi 5000 zł. Kwotę tę trzeba z reguły przekazać na rachunek bankowy spółki przez jej rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jeżeli jednak rejestrujemy spółkę przez Internet, mamy 7 dni na wpłatę kapitału zakładowego od dnia rejestracji.

6. Możliwość dopasowania umowy spółki do swoich potrzeb

Kodeks spółek handlowych dopuszcza wprowadzanie do umowy spółki z o.o. wielu „nietypowych” rozwiązań, które z różnych względów mogą być korzystne z perspektywy konkretnych okoliczności. Można np. przewidzieć uprzywilejowanie udziałów co do prawa głosu, co pozwala na zagwarantowanie sobie wpływu na kluczowe decyzje spółki. Możemy też – według naszych potrzeb – kształtować zasady powoływania osób do zarządu (oraz ewentualnie rady nadzorczej). Dopuszczalne jest też np. ograniczanie dowolności zbywania udziałów przez ustanowienie pierwokupu dla innych udziałowców albo ograniczenie możliwości wstąpienia do spółki spadkobierców zmarłego udziałowca.

Niestety większość z tych nietypowych rozwiązań wymaga zastosowania tradycyjnej formy zakładania spółki. Tracimy więc wtedy możliwość skorzystania z szybkiego i tańszego trybu internetowego.

Wady

1. „Podwójne” opodatkowanie

Osiągane przez spółkę przychody podlegają tzw. podwójnemu opodatkowaniu. Jest to konsekwencją tego, że w świetle prawa spółka jest osobą odrębną od samych udziałowców. Przychody generowane przez spółkę są więc z perspektywy prawa „jej” przychodami, a nie przychodami udziałowców. Powoduje to, że od takich przychodów najpierw należy odprowadzić podatek dochodowy od osób prawnych, a następnie – o ile wypłacamy je udziałowcom w formie dywidendy – podatek dochodowy od osób fizycznych.

2. Koszty założenia i prowadzenia spółki

Założenie spółki z o.o. wymaga poniesienia pewnych kosztów. Jeżeli robimy to w tradycyjnej formie, czyli formie aktu notarialnego, należy liczyć się z koniecznością zapłaty taksy notarialnej. Zawarcie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialności podlega też opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ponadto trzeba też uiścić stosowną opłatę za rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (500 zł w trybie tradycyjnym oraz 250 zł w razie założenia spółki przez Internet).

Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z o.o. wiąże się też z koniecznością prowadzenia tzw. pełnej księgowości według przepisów ustawy o rachunkowości. Wymusza to m.in. coroczne sporządzanie i składanie sprawozdań finansowych.

3. Odpowiedzialność członków zarządu za długi spółki

Jak wspomnieliśmy wyżej, w pewnych sytuacjach członkowie zarządu mogą być pociągnięci do odpowiedzialności własnym majątkiem za długi spółki – i to zarówno długi wynikające z umów, jak też za zaległości podatkowe albo zaległości wobec ZUS. Ma to miejsce, gdy egzekucja prowadzona przez wierzycieli przeciwko spółce okaże się bezskuteczna (spółka nie ma wystarczającego majątku). Od odpowiedzialności można się jednak zwolnić, jeżeli w odpowiednim czasie zostanie zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki albo o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Jeżeli członkowie zarządu dopełnią tego obowiązku, nie będą ponosić żadnej odpowiedzialności za długi spółki.

Kancelaria Adwokacka

adwokat Magdalena Kirchniawy

Artykuł Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – wady i zalety opublikowano dnia 21 czerwca 2020 roku na stronie internetowej: Kancelaria Adwokacka adwokat Magdalena Kirchniawy Kędzierzyn-Koźle Wrocław