Rozwód – co i jak? Vademecum

Ostatnimi czasy małżonkowie mieli okazję spędzać ze sobą więcej czasu niż dotychczas. Mieli też więcej czasu do przemyśleń. To wszystko dzięki akcji #zostanwdomu rozpoczętej z uwagi na epidemię koronawirusa. Prawdopodobnie pojawiające się wówczas problemy jak ograniczenie przychodów, brak pracy, czy nawet obawa o zdrowie powodowały narastanie konfliktów wśród par. Często też w tym czasie zaczęły przeszkadzać cechy charakteru lub zachowanie drugiej połówki, które dotychczas były tolerowane ale z jakiś przyczyn nie powodowały kłótni. Ostatecznie doprowadziło to podjęcia decyzji o rozwodzie dla obopólnego dobra lub z myślą o pozytywnym rozwoju wspólnych dzieci. Czy jednak jest to podstawa do żądania rozwodu? Czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego?

 

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że rozwód nie musi być długotrwały i przepełniony negatywnymi emocjami czy wyzwiskami. Nie musi też polegać na wyciąganiu przed sądem intymnych szczegółów współżycia małżonków. W takim przypadku mówimy o rozwodzie bez orzekania o winie, przy porozumieniu co do najważniejszych kwestii rodziny (opieka nad dziećmi, alimenty, wspólne mieszkanie), który funkcjonuje równolegle, obok pozwu z orzekaniem o winie jednego lub obu małżonków.

 

Szybki rozwód – czy to jest możliwe?

Istnieje możliwość błyskawicznego rozwiązania małżeństwa, nawet na pierwszej rozprawie. Nie ulega żadnym wątpliwościom iż mówimy tu wyłącznie o przypadkach, gdy małżonkowie nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci i nie decydują się na podział majątku wspólnego, a pozew został odpowiednio skonstruowany pod kątem wymogów formalnych, wniosków dowodowych i nie posiada żadnych braków. Bardziej czasochłonne są rozwody, gdzie konieczne jest uregulowanie spraw dotyczących dzieci – ich miejsce zamieszkania, kontakty oraz alimenty. Te kwestię można uzgodnić w porozumieniu zawartym między małżonkami (w formie pisemnej lub ustnej do protokołu). Proszę jednak pamiętać, że sąd nie jest nim bezwzględnie związany i mając na uwadze dobro dziecka (lub dzieci) odrzuci te ustalenia (np. przy postanowieniu, że rodzeństwo będzie wychowywać się oddzielnie).

 

Kiedy można żądać rozwodu bez orzekania o winie?

Taka sytuacja może mieć miejsce tylko w przypadku, gdy druga strona wyrazi zgodę na to rozstrzygnięcie.

 

Alimenty na rzecz drugiego małżonka

Brak orzekania o winie nie przekreśla możliwości ubiegania się o alimenty od drugiego małżonka. W przypadku bowiem gdy małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i znajduje się w niedostatku może żądać od drugiego małżonka dostarczania środków utrzymania.

 

Pozostaje pytanie, czym jest niedostatek? Niedostatek to sytuacja, kiedy jeden z małżonków nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb ze względu na to, że przykładowo podczas trwania małżeństwa wyłącznie zajmował się wychowaniem dzieci i nie uzyskał odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub pracy. Usprawiedliwione potrzeby to z kolei takie, które pozwolą zaspokoić normalne warunki bytowania adekwatnie do stanu zdrowia,  czy wieku małżonka

 

Ważne jest, że małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, może być zobowiązany do przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb drugiego małżonka w sytuacji gdy u drugiego małżonka, na skutek rozwodu, znacznie pogorszyła się sytuacja materialna (nie mamy tu do czynienia z niedostatkiem).

 

Wysokość alimentów w obu przypadkach jest uzależniona od uzasadnionych potrzeb uprawnionego i w odniesieniu do możliwości zarobkowych oraz majątku zobowiązanego. Warto nadmienić, że w przypadku gdy poziom życia obojga małżonków jest zbliżony obowiązek alimentacyjny odpada (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 roku, sygn. IV CKN 1222/00)

W przypadku gdy jeden z małżonków zostanie uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia, to względem niego wygasa definitywnie obowiązek alimentacyjny.

 

Ile trwa obowiązek alimentacyjny wobec drugiego małżonka?

Jeżeli rozwód został orzeczony bez orzekania o winie obowiązek wygasa po 5 latach od tego orzeczenia. Z uwagi na wyjątkowe okoliczności, ten termin może zostać przez sąd wydłużony. Obowiązek ten ustaje także z chwilą zawarcia przez drugiego małżonka (uprawnionego) nowego związku małżeńskiego. Także śmierć jednego z małżonków powoduje zasadniczo wygaśnięcie obowiązku płacenia alimentów po rozwodzie.

 

W przypadku zaś orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków nie ma czasowego ograniczenia trwania obowiązku alimentacyjnego (chyba że uprawniony wstąpi w nowy związek małżeński)

 

Istnieje także możliwość zmiany wysokości (zmniejszenie/zwiększenie) obowiązku alimentacyjnego, w przypadku, gdy okoliczności będące podstawą jego zasądzenia uległy zmianie (pogorszeniu lub poprawie)

 

Ile trwa obowiązek alimentacyjny wobec dzieci?

Co do zasady przyjmuje się, że gdy dziecko osiągnie pełną samodzielność i będzie w stanie się utrzymać obowiązek alimentacyjny wygasa. W przypadku natomiast, gdy podejmie ono deceyzję o dalszej nauce (bez względu na tryb studiów czy rodzaj uczelni) istnieje domniemanie, że dziecko nie będzie w stanie znaleźć pracy, która gwarantowałaby odpowiednie wynagrodzenie. Tym samym, dopiero w sytuacji, gdy dziecko dostanie dobrze płatną prace istniałyby podstawy do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.

 

Nadmienić należy, że nawet gdy dziecko osiągnie pełną samodzielność i zdolność do utrzymywania się, to w momencie utraty możliwości zarobkowania (na skutek nagłej choroby, hospitalizacji, czy innego zdarzenia) może on domagać się świadczeń alimentacyjnych

 

Kiedy sąd odrzuci żądanie o alimenty względem pełnoletniego?

Istnieją okoliczności, które wykluczają możliwość domagania się alimentów, są nimi sytuacje, gdy:

- obowiązek alimentacyjny stanowiłby nadmierne obciążenie finansowe rodzica

- dziecko mimo możliwości, nie jest chętne ani otwarte na uzyskanie samodzielności

- dziecko posiada majątek wystarczający do swobodnego utrzymywania się

- obowiązek alimentacyjny (z różnych przyczyn) jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

 

Jaką kwotę alimentów wskazać?

Określenie wysokości obowiązku alimentacyjnego zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb małżonka uprawnionego lub dzieci, z drugiej możliwościami zarobkowymi i majątkowymi małżonka zobowiązanego. Jak wskazano powyżej, w przypadku zmiany okoliczności, ustaloną kwotę można zmienić.

 

Warto pamiętać, że przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego sąd nie przestaje wyłącznie na fakcie, że małżonek nie posiada pracy lub posiada niskie dochody. Bada się wówczas jego predyspozycje zawodowe i możliwości zarobkowe. Uwzględnia się zatem w tym kontekście wiek małżonka, kwalifikacje zawodowe, wykształcenie, czy stan zdrowia (zarówno zobowiązanego jak i uprawnionego).

 

Na marginesie należy wspomnieć, że sąd może uznać osobiste starania jednego z małżonków o wychowanie dziecka jako formę obowiązku alimentacyjnego, nakładając na drugiego małżonka obowiązek ponoszenia kosztów związanych z uzasadnionymi potrzebami oraz wychowaniem i utrzymaniem dziecka.

 

W powyższym kontekście należy przypomnieć, że usprawiedliwione potrzeby są zależne od okoliczności konkretnego przypadku. Chodzi tu o czynniki takie jak stan zdrowia, wykształcenie, wiek uprawnionego. Co istotne, w przypadku bliskiego stopnia pokrewieństwa w ramach obowiązku alimentacyjnego (pomiędzy małżonkami, lub pomiędzy rodzicem a dzieckiem) uwzględnia się przesłankę tzw. równej stopy życiowej (II CR 165/71)

 

Czy można wnosić o podwyższenia lub obniżenia alimentów po ustaniu małżeństwa?

W przypadku zmiany okoliczności można domagać się zmiany obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli sytuacja obowiązanego uległa znacznemu pogorszeniu, tj. w przypadku utraty pracy lub ciężkiej choroby można wnosić o obniżenie kwoty alimentów. W przypadku natomiast poprawienia się stopy życiowej (np. uzyskania awansu) uprawniony może domagać się podwyższenia uzyskiwanych dotychczas alimentów.

 

Pozew o alimenty

Nie ulega wątpliwościom, że już w pozwie rozwodowym można domagać się od drugiego małżonka alimentów na siebie i/lub na dzieci. Po orzeczeniu rozwodu także przysługuje taka możliwość, jednak należy w tym celu wnieść pozew o alimenty, lub porozumieć się dobrowolnie z eksmałżonkiem. Warto jednak pamiętać, że roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem trzech lat. Nadto można domagać się orzeczenia alimentów sprzed czasu wniesienia powództwa o alimenty.  Pamiętajmy o tym, iż roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem trzech lat, a niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty mogą być przez sąd uwzględnione w formie zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej.

 

Separacja i alimenty

W przypadku separacji także można domagać się zasądzenie alimentów na rzecz drugiego małżonka lub dzieci. Tutaj jest analogiczna sytuacja jak przy rozwodzie – alimentów może domagać się strona nie uznana wyłącznie winna rozkładu pożycia i która znajduje się w niedostatku a gdy jeden z małżonków został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia a separacja powoduje znaczne pogorszenie sytuacji małżonka niewinnego, to wówczas małżonek winny może zostać zobowiązany do przyczyniania się w odpowiednim stopniu do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb drugiego małżonka, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.

 

Podział majątku przy rozwodzie

Przy składaniu pozwu o rozwód można domagać się także podziału wspólnego majątku, o ile nie spowoduje to nadmiernego przedłużania postępowania (czyli wtedy, gdy strony są zgodne co do składu majątku, wartości i sposobu podziału). Z takim roszczeniem można wystąpić także po rozwodzie.

 

Co do zasady przyjmuje się, że udziały w majątku wspólnym są równe, ale zgodnie z art. 42 § 2 k.r.i.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

Temat także wymaga szerszego omówienia, które przedstawimy w oddzielnym materiale.

 

Jakie są skutki orzekania o winie?

Orzeczenie o winy jednego z małżonków może mieć wpływ na orzeczenie w przedmiocie władzy rodzicielskiej (sąd będzie bardziej skrupulatnie badał, czy małżonek po rozwodzie będzie opiekował się dzieckiem zgodnie z jego interesem oraz interesem społecznym)

Dodatkowo, jak wskazano powyżej, małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia nie może domagać się alimentów od drugiego niewinnego małżonka, nawet gdyby popadł w skrajny niedostatek i nie mógł sam się utrzymać.

 

Czy można zmienić żądanie co do orzekania o winie?

Żądanie lub zgoda na zaniechanie orzekania o winie mogą być zgłoszone lub cofnięte aż do chwili zamknięcia rozprawy w II instancji.

 

Porozumienie opiekuńczo-wychowawcze dotyczące wspólnych dzieci.

Aby w szybki sposób uregulować kwestie wychowawcze dziecka rekomendowanym jest sporządzenie porozumienia w tym zakresie.

 

Powinno obejmować wskazane powyżej kwestie:

-gdzie i z którym z rodziców dziecko będzie przebywać na co dzień,

-terminy i długość kontaktów drugiego rodzica z dzieckiem poza miejscem jego zamieszkania (może to być co drugi weekend, lub określony dzień tygodnia)

- terminy i sposób spędzania wakacji i ferii (można określić jako tydzień ferii i miesiąc wakacji)

- wskazanie osób, które poza rodzicami może się zajmować dziećmi (dziadkowie, nowi partnerzy)

- zasady wyjazdów dziecka za granicę, które z rodziców będzie posiadać komplet dokumentacji decka (m. in. paszport)

- zasady wyboru szkody, zajęć dodatkowych

- wycieczki szkolne

- zakres finansowania kształcenia i rozrywek dziecka

- zasady wyboru metod i sposobów leczenia lub rehabilitacji dziecka i zakresu ponoszenia kosztów.

- ile należy czekać na odpowiedź drugiego rodzica w ważnej kwestii wychowawczej lub opiekuńczej dziecka i jak należy rozumieć jego milczenie

-co w przypadku, gdy każde z rodziców zaplanuje urlop z dzieckiem w tym samym terminie?

- jak mają być rozwiązywane konflikty, w jaki sposób strony mogą dojść do konsensusu?  

 

Ustalenie opieki nad dzieckiem- ograniczenie władzy rodzicielskiej

W tej materii najczęstszym rozwiązaniem jest powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, przy jednoczesnym ograniczeniu praw drugiego do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka (przykładowo kwestie edukacji, leczenia czy wyjazdów, w tym także wyjazdów zagranicznych).

 

Inną metodą uregulowania sposobu opieki jest władza rodzicielska naprzemienna, która oznacza, że dziecko będzie mieszkać kilka dni z jednym rodziciem, i kilka dni z drugim, co wymusza systematyczną zmianę miejsca pobytu i otoczenia a w konsekwencji może wpływać w specyficzny sposób na rozwój małoletniego.

 

Dopuszczalne jest także pozbawienie lub zawieszenie władzy rodzicielskiej. Dojść do tego pierwszego może w sytuacji, gdy rodzic nadużywa władzy rodzicielskiej (brak zainteresowania dzieckiem, przemoc, wieloletni pobyt w więzieniu, wyjazd za granicę na stałe, długotrwała choroba psychiczna rodzica, zmuszanie dziecka do popełniania przestępstw, wykorzystywanie do nadmiernej pracy, pozbawienie drugiego rodzica bezpośredniej opieki nad dzieckiem, wbrew jego woli, przez zatrzymanie go na stałe w obcym kraju), lub gdy występuje długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca jej wykonywanie (długotrwała nieobecność rodzica).

 

Warto nadmienić, że przeszkoda tymczasowa może przekształcić się w przeszkodę trwałą. Ponadto ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej nie pozbawia prawa do alimentów, dziedziczenia czy do wykonywania kontaktów. Istnieje ponadto możliwość odzyskania władzy rodzicielskiej, jeżeli ustaną przyczyny z uwagi na które doszło do jej pozbawienia lub ograniczenia.

Zagadnienie jest bardzo szerokie, dlatego poświęcimy mu oddzielny artykuł.

 

Sposób korzystania ze wspólnego mieszkania

W wyroku rozwodowym sąd może orzec o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków, a na ich zgodny wniosek odstępuje od orzekania w tej kwestii. Jeżeli nie doszło do podziału majątku, to w przypadku wyprowadzki jednego z małżonków posiada on nadal prawo do udziału w mieszkaniu oraz obciążają go koszty jego utrzymania. Jednocześnie, jeżeli mieszkanie zostałoby wynajęte, to wówczas przychody z tego tytułu przypadają każdemu z małżonków (chyba, że zostaną ustalone różne udziały, to wówczas pożytki powinny przypadać każdemu z małżonków w stosunku do wielkości posiadanych udziałów)

 

Kiedy można żądać orzeczenia rozwodu?

Przepis art. 56 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.i.o.) stanowi, iż:

 

Art. 56. [Rozwód]

§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

 

Mamy zatem do wykazania przesłankę pozytywną: wystąpienie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Kiedy mamy z nim do czynienia? W przypadku gdy zerwaniu uległy wszystkie więzi łączące małżonków (więź duchowa, fizyczna, czy gospodarcza). Sąd ocenia trwałość rozkładu przez uwzględnienie nie tylko faktycznej rozłąki małżonków, ale także przy rozważeniu pozostawania drugiego małżonka w związku, posiadania dzieci z nowym partnerem.

 

Co istotne, dwa wspomniane powyżej elementy, czyli trwałość i zupełność rozkładu muszą wystąpić łącznie. Zdarzają się bowiem sytuacje, kiedy w przypadku zdrady lub zniewagi następuje zupełny rozkład pożycia, ale okoliczności sprawy pozwalają przyjąć, że małżonkowie mimo to mogą do siebie wrócić.

 

Gdzie należy złożyć pozew o rozwód?

Pozew składa się do Sadu Okręgowego właściwego ze względu na ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków, jeżeli choć jedno z nich ma tam miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Jeżeli takiej podstawy nie ma, sądem właściwym jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a w przypadku braku – sąd miejsca zamieszkania powoda.

 

Czy w pozwie można wnosić o zabezpieczenie interesów na czas trwania rozwodu?

Nie jest tajemnicą, że sprawy sądowe trwają latami, w szczególności sprawy rozwodowe. W tym czasie, aby uregulować istotne małżeńskie kwestie (także w celu zapewnienia bieżących środków pieniężnych na utrzymanie dziecka) zasadnym jest złożenie wniosku o zabezpieczenie. Sąd rozpatruje go niezwłocznie i wydaje w tym zakresie postanowienie, na które przysługuje zażalenie. Nawet nieprawomocne orzeczenie uprawnia do wszczęcia egzekucji komorniczej, co oznacza, że nawet w przypadku złożenia zażalenia na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, małżonek jest zobowiązany do płacenia alimentów.

 

Tym samym można domagać się zabezpieczenia następujących uprawnień:

- alimentów na rzecz małżonka i dzieci

-sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania

- władzy rodzicielskiej

- uregulowania kontaktów pomiędzy rodzicami a dziećmi

- miejsce zamieszkania dziecka

 

Z zakresu zabezpieczenia wyłączony jest wniosek o eksmisję małżonka i wnioski dotyczące zabezpieczenia roszczenia o podział majątku wspólnego.

 

Samą treść wniosku i sposobu zabezpieczenia a także wymogi formalne, termin i tryb postępowania sadu w tym przedmiocie szczegółowo opiszemy w odrębnym artykule.

 

Nie znam miejsca pobytu małżonka

Brak wiedzy o miejscu pobytu małżonka nie stanowi jeszcze przeszkody do wytoczeniu sprawy o rozwód. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek o ujawnienie adresu do właściwego organu gminy (np. urzędu miasta). Gdy to rozwiązanie okaże się nieskuteczne, można w sprawie ustanowić kuratora procesowego dla pozwanego.

 

Jakie dokumenty są potrzebne do sprawy o rozwód

- oryginał odpisu aktu małżeństwa. Można go uzyskać z Urzędu Stanu Cywilnego

- odpis (skrócony) aktów urodzenia niepełnoletnich dzieci,

- opłata sądowa od pozwu i od pełnomocnictwa (jeżeli reprezentuje nas pełnomocnik) lub oświadczenie o stanie majątkowym i rodzinnym (jeżeli staramy się o zwolnienie od kosztów sądowych)

- jeżeli była zawierana, to umowa o rozdzielności majątkowej

- wykaz kosztów utrzymania dzieci i dokumenty potwierdzające te koszty (rachunki, paragony, umowy) – jeżeli będziemy dochodzić alimentów na dzieci

- zaświadczenie o uzyskiwanych dochodach, deklaracje podatkowe, umowa o prace (w przypadku gdy będziemy dochodzić alimentów dla siebie)

- jeżeli doszło do porozumienia między rodzicami w sprawie kontaktów z dziećmi w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej, to należy dołączyć to porozumienie

 

Powyższe wyliczenie nie stanowi katalogu zamkniętego. W przypadku domagania się rozwodu z orzeczeniem o winie drugiego małżonka, należy dołączyć dowody potwierdzające te okoliczności (np. maile, smsy, zdjęcia czy nagrania dokumentujące np. niewierność małżonka a nawet informacje uzyskane od prywatnego detektywa).

 

W przypadku domagania się alimentów, rekomenduje się także wykazanie majątku drugiego małżonka, który niejednokrotnie próbuje go ukryć lub zaniżyć. Pomocne tu mogą być np. zdjęcia z portali społecznościowych na których małżonek przebywa na ekskluzywnych wakacjach, czy chwali się drogimi zakupami (samochody, nieruchomości). Przy ocenie sytuacji finansowej drugiego małżonka można również przedstawić przykładowe oferty pracy adekwatne do jego kompetencji i doświadczenia wraz z wysokością wynagrodzenia, albo można się zwrócić do Powiatowego Urzędu Pracy o przedstawienie takich dostępnych ofert pracy. Co istotne, w przypadku gdy małżonek w ciągu 3 lat przed rozpoczęciem sprawy rozwodowej, bez uzasadnionych powodów zrezygnował z pracy, albo wyzbył się majątku to wówczas tych zmian nie uwzględnia się w sprawie. Powyższe okoliczności należy także udowodnić.

 

Co należy udowodnić w sprawie o rozwód?

Sprawa o rozwód odbywa się w oparciu o przepisy kodeksu postepowania cywilnego, a co za tym idzie konieczne jest udowodnienie okoliczności na podstawie których powód wywodzi swoje roszczenie, czyli:

- przyczyny, które doprowadziły do rozkładu pożycia małżeńskiego (czyli np. zdrada)

- predyspozycje zawodowe i możliwości majątkowe małżonków

- usprawiedliwione potrzeby małżonka i dzieci

- zdolności opiekuńcze

- relacje pomiędzy dziećmi i rodzicami

 

Jakie dowody można użyć w sprawie rozwodowej?

Nie ma tutaj katalogu zamkniętego. Generalnie z utartej praktyki przyjmuje się, że jako dowód dopuszcza się dokumenty, świadków, przesłuchanie stron, zdjęcia, wydruki stron internetowych (z notarialnie poświadczonym wejściem na witrynę). Nie jest wykluczone skorzystanie z innych form dowodowych jak np. nagrania audio czy wideo.

 

W charakterze świadka mogą być słuchani członkowie rodziny lub znajomi. Dopuszczalne jest też słuchanie detektywa. Duża cześć informacji posiadają także dzieci stron, jednak korzystanie z tego dowodu z punktu widzenia prawidłowego rozwoju małoletnich jest ograniczone. Zgodnie z art. 430 k.p.c. małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków. Oznacza to, że dzieci stron, które nie ukończyły lat 17 nie mogą być świadkami.

Od tej zasady jest wyjątek, bowiem możliwe jest wysłuchanie informacyjne małoletniego poza rozprawą, w trybie art. 216¹ § 1 k.p.c.

 

Jakie są skutki rozwodu?

- może powstać obowiązek alimentacyjny (opisany powyżej)

- ustaje wspólność majątkowa (możliwy jest podział majątku wspólnego, który nie ulega przedawnieniu)

-brak możliwości dziedziczenia z ustawy po byłym małżonku

-brak domniemania o pochodzeniu dziecka z wcześniejszego związku małżeńskiego, jeżeli urodzi się 300 dni po orzeczeniu rozwodu

 

Jaki jest koszt sprawy sądowej  

Zainicjowanie sprawy niesie za sobą konieczność uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600,00 zł. Dodatkowo, jeżeli reprezentuje nas pełnomocnik (adwokat lub radca prawny), należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17,00 zł. Należy liczyć się także z tym, że sąd wezwie nas do uiszczenia zaliczki na poczet czynności związanych ze słuchaniem świadków.

 

W przypadku, gdy sytuacja materialna powoda nie jest najlepsza, można złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości lub w części. Należy jednak pamiętać, że pozytywne uwzględnienie tego wniosku przez sąd nie zwalnia strony (w przypadku przegranej sprawy) od obowiązku zwrotu kosztów sądowych na rzecz drugiej strony (wygrywającej).

 

Jeżeli będziemy domagać się najprostszej formy rozwodu, a więc bez orzekania o winie, przy porozumieniu co do wszystkich aspektów sprawy rozwodowej to wówczas zgodnie z art. 100 k.p.c. koszty procesu mogą być wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Dodatkowo wówczas połowa wniesionej opłaty sądowej, zostanie zwrócona przez sad na rachunek powoda (czyli 300,00 zł) a zaś pozostała kwota zostanie podzielona pomiędzy małżonkami (najczęściej wówczas pozwany zwraca powodowi kwotę 150,00 zł)

 

W przypadku natomiast, gdy jedna ze stron zostanie przez sąd uznana za wyłącznie winną rozkładowi pożycia, to wówczas ona będzie zobowiązana do poniesienia w całości kosztów procesu (przez co należy rozumieć koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego)

 

Do kosztów sprawy (w przypadku przegranej) zalicza się także koszty zastępstwa procesowego, jeżeli strony korzystają z pełnomocnika i według rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.). stawka minimalna wynosi 720,00 zł. Jeżeli sprawę wygraliśmy – tę kwotę zwraca nam strona przegrana.

 

Pozostałymi wydatkami w sprawie, które należy uwzględnić na wypadek przegranej, są koszty prowadzonych opinii biegłych sądowych. Dlatego ważne jest, aby weryfikować w trakcie sprawy sadowej wysokość rachunków składanych przez biegłego w ramach wykonanych opinii.

 

 

Na pozostałe pytania, czyli :

- czy można cofnąć pozew o rozwód?

- jak wznowić sprawę o rozwód

- jak przebiega podział majątku?

- rozwód czy separacja?

- jakie są skutki separacji?

i wiele innych

odpowiemy w następnym artykule.

 

 

Kancelaria Adwokacka

adwokat Magdalena Kirchniawy

 

 

 

Artykuł Rozwód – co i jak? Vademecum. opublikowano dnia 5 czerwca 2020 roku na stronie internetowej: Kancelaria Adwokacka adwokat Magdalena Kirchniawy Kędzierzyn-Koźle Wrocław